Welkom
NTz is het Nederlandstalige multidisciplinaire en praktijkgerichte wetenschappelijke tijdschrift op het terrein van de zorg en ondersteuning aan mensen met verstandelijke beperkingen.
Publiceren in NTZ?
Bekijk de auteursrichtlijnen
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieOverige berichten
Prof. dr. Geraline Leusink RvB Maastricht universiteitsziekenhuis
Prof. dr. Geraline Leusink, hoogleraar Eerstelijnsgeneeskunde voor mensen met een verstandelijke beperking wetenschappelijk aan het Radboudumc, is per 1 februari gestart als lid van de Raad van Bestuur van Maastricht UMC+.
Perspectief op persoons...
Agenda 2021
BINNENLANDSE CONGRESSEN / TRAININGEN
8 april 2021
Angst en trauma bij mensen met een verstandelijke beperking
Tijdens deze dag krijg je zowel nieuwe inzichten vanuit de neuropsychologie over angst en trauma bij mensen met verstandelijke beperkingen, als diagnostiek en interventiemogelijkheden. Het programma en...
Ervaringsdeskundigheid
J. Zomerplaag
De betrokkenheid van ervaringsdeskundigen is in onderzoek in en naar de gehandicaptenzorg niet meer weg te denken. In deze reflectie kijk ik met twee ervaringsdeskundigen naar wat zij met kennis en onderzoek hebben en wat in hun ogen het belang is van ervaringsdeskundigheid bij het doen van onderzoek. Mireille de Be...
Inhoud NTZ 2020-04
De inhoudsopgave van het vierde nummer van NTZ in 2020.
Redactioneel
J. Zomerplaag
Vorig jaar overleed Ad van Gennep. Ik heb met hem samengewerkt op het toenmalige Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn / NIZW, waaruit het huidige Vilans is voortgekomen. Ad was verbonden aan de afdeling Gehandicaptenzorg, waar ik deel van uitmaakte. Zijn opdracht was om ons mee te nemen in een andere visie op d...
Bibliometrische analyses van Nederlands onderzoek in de verstandelijk gehandicapten zorg
M.A. Herps, A.E. Wieringa, J.C.F. Ket & T.K. Kwint
1. Inleiding
Mensen die gebruik maken van gehandicaptenzorg hebben baat bij zorgverleners die beschikken over de juiste en actuele kennis. Kennis is onder andere nodig om de aandoening en het gedrag van cliënten te begrijpen en goed op in te kunnen spelen zodat zij ondersteuning kunnen leveren die aansluit bij de...
50 jaar wetenschappelijk onderzoek in de verstandelijk gehandicaptenzorg
W.H.E. Buntinx
1. Inleiding
Dit essay is een beschouwing over vijftig jaar wetenschappelijk onderzoek in de Nederlandse verstandelijk gehandicaptenzorg. Aanleiding vormde het verzoek van het Ds. Visscherfonds om over dit onderwerp een lezing te houden op de uitreiking van de Ds. Visscherprijs 2020. Wat volgt is geen uitkomst van ...
Verstandelijke beperkingen en COVID-19
M. Maaskant
‘De COVID -19-pandemie is de lakmoesproef voor het daadwerkelijk naleven van het ‘Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap’ (Gulati, Fistein, Dunne, Kelly & Murphy, 2020, p.3).
1. Inleiding
De COVID -19-uitbraak heeft de wereld in korte tijd flink beïnvloed. Mooie en trieste verhalen wisselde...
Orthopedagogiek en de verstandelijk gehandicaptenzorg: missie van Ad van Gennep (1937-2019)
S. Kef
1. Inleiding
Zijn zuidelijke tongval, zijn half schuine lachje, die twinkelogen achter die bril, en zijn duidelijke visie en soms onverwachte kritische vragen: hoogleraar Ad van Gennep was een bekendheid. Dacht je aan de verstandelijke gehandicaptenzorg en orthopedagogiek, dan kon je Van Gennep zeker in de jaren 80...
Paradigma-verschuiving in de visie op zorg voor mensen met een verstandelijke handicap
W.H.E. Buntinx
Onder bovenstaande titel hield Ad van Gennep op 28 februari 1997 zijn oratie bij het aanvaarden van het ambt van bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Maastricht over de functie van paradigma’s voor de ontwikkeling van het wetenschappelijk discours. Het begrip ‘paradigma’ wordt daarin gebruikt in de betekenis die...
De blijvende actualiteit van de visie van Ad van Gennep
Reflecties op basis van het boek Begaafdheid. Een hoofdstuk uit de (ortho)pedagogische mythologie
X.M.H. Moonen
1. Inleiding
Met Ad van Gennep verbindt mij een lange historie van elkaar waarderen en opbouwend bekritiseren. We zijn elkaar professioneel vaak tegengekomen en Ad is aanwezig geweest, en daar ben ik trots op, bij zowel het uitspreken van mijn lectorale rede in 2015 als bij mijn oratie in 2017. Samen met hem ben ik...
“De omstandigheden die ons allen beheersen moeten veranderd worden in menselijker omstandigheden die door ons allen beheerst worden”
(Ad van Gennep, 1980)
G. Van Hove
Begin 1980, net voor mijn eindexamen, kreeg ik van mijn Hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit Gent een klein wit boekje toegestopt ‘Naar een Kritische Orthopedagogiek. In het Bijzonder van de Zwakzinnige Mens’. Ik kreeg dit boek niet zomaar als een afscheidscadeautje, neen, het werd me doorgegeven met de ui...
Dr. Tessa Frankena wint de Ds.Visscherprijs 2020
Ruud Geus
Nadat de eerder in Utrecht geplande prijsuitreiking vanwege corona niet door kon gaan, werd op 23 oktober 2020 in de Aula van de Radboud Universiteit in Nijmegen voor de dertiende keer de Ds.Visscherprijs uitgereikt. De winnaar werd dr. Tessa Frankena met haar proefschrift ‘Optimising inclusive health research: wher...
Agenda 2021
BINNENLANDSE CONGRESSEN / TRAININGEN
12 januari 2021
Transgender & LVB online congres
Doel van dit online congres is het verhogen van de kennis & vaardigheden omtrent
transgender thematiek bij zorgprofessionals die personen met een verstandelijke beperking begeleiden / behandelen. https:// www.transgender-lvb...
Ad
J. Zomerplaag
Vorig jaar overleed Ad van Gennep. Behalve dat hij als hoogleraar een belangrijke stempel heeft gedrukt op de aandacht van de wetenschap voor de gehandicaptenzorg, heeft hij ook mensen in de praktijk geïnspireerd. In deze reflectie onderzoek ik samen met Hans Kröber en Caroline Steman welke invloed het gedachtegoed ...
Inhoud 2020-03
De inhoudsopgave van het derde nummer van NTZ in 2020.
Redactioneel
J. Zomerplaag
Er is veel te doen geweest over het gebrek aan aandacht voor de gehandicaptenzorg tijdens de eerste periode van de COVID-19 pandemie. Dit betrof niet alleen de verdeling van beschermingsmiddelen en het gemis aan belangstelling tijdens de persconferen- ties voor de gevolgen van de pandemie voor cliënten en medewerker...
Sterfte onder mensen met een verstandelijke beperking tijdens de 2017/2018 influenza epidemie in Nederland
Mogelijke implicaties voor de COVID-19 pandemie
M. Cuypers, B.W.M. Schalk, M.C.J. Koks-Leensen, M.E. Nägele, E.J. Bakker-van Gijssel, J. Naaldenberg & G.L. Leusink
COVID-19 en de zorg en ondersteuning aan mensen met verstandelijke beperkingen
Alleen samen krijgen de academische werkplaatsen de kennisvragen beantwoord
P. Embregts, G. Leusink, D. Maes – Festen, A. van der Putten, P. Sterkenburg & C. Schuengel
1. Inleiding
Een professionele zorgsector kan niet zonder een goed georganiseerde kennisinfrastructuur. Vanuit deze onderkenning gaf het ministerie van VWS in 2017 opdracht aan ZonMw om een programma te ontwikkelen waarmee bestaande Academische Werkplaatsen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking st...
COVID-19: Taal als spiegel – aannames over kwetsbaarheid
N. Spaan & A. Schippers
1. Inleiding
Vanaf het begin van de berichtgeving over het coronavirus viel een tweedeling op: die van economische belangen versus volksgezondheid. Ook bij de aankondigingen van de zogenaamde intelligente open-up van de lockdown, bleven de discussies hierover aanhouden. Deze tweedeling lijkt vanzelfsprekend, alsof ...
Hoe ervaren mensen met een licht verstandelijke beperking het wonen met begeleiding?
S. Giesbers, L. Hendriks & P. Embregts
1. Inleiding
Sociale relaties zijn voor ieder mens van groot belang, en dus ook voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Deze sociale relaties zijn belangrijk om eenzaamheid en gezondheidsproblemen te voorkomen (Cohen, 2004; Scott & Haverkamp, 2014) en om participatie en sociale inclusie te bevorderen (B...
My extra chromosome makes me extra vulnerable to dementia
Onderzoek naar de ondersteuning van personen met het syndroom van Down en dementie in Vlaamse zorgcentra
A. Verwimp & S. De Pauw
1. Inleiding
De levensverwachting van personen met het syndroom van Down is de laatste decennia sterk toegenomen (Dodd, 2015). In een westerse samenleving bereiken ze vandaag de dag een gemiddelde leeftijd van 57-58 jaar. Sommigen bereiken zelfs de leeftijd van 70 à 80 jaar (Esbensen, Johnson, Amaral, Tan, & Macks,...
Aantal ouderen met verstandelijke beperkingen
M. Maaskant
1. Inleiding
‘Het aandeel 50-plussers zal aan het einde van deze (de 20e) eeuw meer dan een kwart zijn, in 1984 was dat nog 15%.’ (Maaskant, 1993, p.117). ‘Het aandeel ouderen (50+) stijgt van 24% (1996) naar 39% (2011).’ (Bernard, Maaskant, Gevers & Wierda, 2001, p.172)
Het is inmiddels bekend dat de onder...
Kwaliteit van Bestaan = het eigendom van de ervaringsspreker
G. Rebergen
Bij de lezing van het artikel over ‘Kwaliteit van Bestaan’ in NTZ 2020, nr. 1, kreeg ik een reactie in gedachten die de omvang van een boek waardig zou zijn. Dat zulks too much is, brengt me ertoe een paar kwesties hieronder te noteren. Het betekent dat de navolgende kwesties erg ruw, pregnant en ongetwijfeld te onb...
Praktijkboek Triple Problematiek
C. Steman
Al meteen op de eerste pagina doet het boek zijn titel eer aan, door een korte praktijksituatie te schetsen waarin sprake is van triple problematiek. Een jongeman met een licht verstandelijke beperking, die in de problemen is geraakt door schulden bij zijn drugsdealer waardoor hij slachtoffer werd van fysieke agress...
Call for Papers 6th IASSIDD Europe Congress: Value Diversity
Het 6th IASSIDD Europe Congress vindt plaats van 6 t/m 8 juli 2021 in Amsterdam. IASSIDD (International Association for the Scientific Study of Intellectual and Developmental Disabilities) komt ditmaal met een hybride editie waarbij het mogelijk is om op locatie of online het congres bij te wonen. Het thema van het ...
Uitreiking Ds. Visscherprijs 2020 op 23 oktober
Na uitstel in maart vanwege het coronavirus vindt de uitreiking van de Ds. Visscherprijs 2020 nu plaats op vrijdagmiddag 23 oktober, en wel om 15.00 uur in de Academiezaal van de Radboud Universiteit in Nijmegen (www.ru.nl). Voor de dertiende keer zal dan de tweejaarlijkse Ds. Visscherprijs uitgereikt worden voor ee...
Drie nieuwe handreikingen
De Academische Werkplaats Kajak, een samenwerkingsverband van Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het Landelijk Kenniscentrum LVB, heeft de volgende handreikingen uitgebracht:
- Psychofarmaca bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB en psychische stoornissen
- Middelengebruik en verslaving bij mensen me...
Een reflectietool voor pedagogen en psychologen in de gehandicaptenzorg
Ruud Geus
Diverse professionals (waaronder de in algemene ziekenhuizen werkzame psychologen van het NIP) worden periodiek door ervaren collega’s bezocht om middels een praktijkvisitatiesysteem kritisch te kijken naar hun werk. Met een visiteur bespreken ze dan de bevindingen om zo de kwaliteit van hun bijdrage te verbeteren, ...
Agenda
Overzicht van binnenlandse en buitenlandse congressen in de komende periode.
Pandemie
J. Zomerplaag
COVID-19 heeft in de eerste helft van dit jaar een grote impact gehad op cliënten en medewerkers in de gehandicaptenzorg. In deze reflectie onderzoek ik samen met Jannelien Wieland en Wim van Geffen welke invloed dat heeft op de behoefte aan kennis en de ontwikkeling daarvan.
Inhoud
Redactioneel
J. Zomerplaag
Het perspectief van professionals op barrières voor cultuursensitieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
A. van Herwaarden, N. Peters-Scheffer, E. Rommes
In de Nederlandse gezondheidszorg hebben steeds meer mensen een migratieachtergrond, waardoor de interculturele zorg toeneemt. De verschillen tussen de culturele achtergrond van de zorgprofessional en die van de cliënt kunnen de zorg compliceren. Het is essentieel om cultuursensitieve zorg te verlenen. Echter, voor ...
Het perspectief van bewoners en vertegenwoordigers van bewoners op de invloed van de organisatiecontext op probleemgedrag
V. C. Olivier-Pijpers, J. M. Cramm, A. P. Nieboer
Probleemgedrag komt met regelmaat voor bij mensen met verstandelijke beperkingen. Een recent literatuuronderzoek heeft aangetoond dat de organisatiecontext – variërend van het algemene beleid, budgettering, de filosofie van de organisatie, leiderschap, machtsstructuur, en werkmethoden tot de overtuigingen en standpu...
Attitudes van buren
M. Maaskant
Mensen met verstandelijke beperkingen (VB) die professionele ondersteuning behoeven, woonden vroeger in grootschalige afgezonderde instellingen. Maar steeds meer mensen met VB wonen nu kleinschalig in de samenleving. Deze deïnstitutionalisering leidt meestal tot goede uitkomsten ten gunste van vaardigheden en gedrag...