Welkom
NTz is het Nederlandstalige multidisciplinaire en praktijkgerichte wetenschappelijke tijdschrift over onderzoek naar zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking. Met inzichten die direct bijdragen aan betere zorg en ondersteuning, brengt NTz wetenschap en praktijk samen.

Publiceren in NTZ?
Bekijk de auteursrichtlijnen
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieDuurzame implementatie van technologie in de gehandicaptenzorg
Over deelnemers, vraagstukken en ervaringen uit de kwartiermakersfase van de Innovatie-impuls
A. van der Poel, N. Vos, H. Buimer, M. ter Stal, S. van der Weegen, M. Gielissen & B. Boon
1. Inleiding
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) startte in 2018 het programma Volwaardig leven om de gehandicaptenzorg meer passend en toekomstgericht te maken. Een van de deelprogramma’s is de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg (Ministerie van VWS, 2019a). Het doel van de Innovatie-impuls i...
Verstandelijke beperkingen en oorzaken van overlijden
M. Maaskant
‘Gegevens over doodsoorzaken zijn nauwelijks terug te vinden in de reviews over gezondheid van en gezondheidszorg voor mensen met verstandelijke beperkingen. Deze discrepantie weerspiegelt gedeeltelijk de professionele dominantie van de psychiatrie en psychologie binnen gespecialiseerde diensten voor mensen met vers...
Intellectual disability: Definition, diagnosis, classification, and systems of supports (12th ed.)
Schalock, R.L., Luckasson, R., & Tassé, M.J. (2021)
W.H.E. Buntinx
In januari 2021 verscheen de 12e editie van het handboek ‘Intellectual Disability’ van de American Association on Intellectual and Developmental Disabilities (AAIDD). Sinds de baanbrekende 9e editie uit 1992 waarin de AAIDD koos voor het ondersteuningsparadigma, is dit de derde update. In aanloop naar de nieuwste ed...
Agenda
Binnenlandse congressen / trainingen
17 juni 2021
Hechting bij mensen met een verstandelijke beperking
Op dit congres gaat het over onveilige hechting, het herkennen van hechtingsproblemen en hoe af te stemmen op de ontwikkelingsstappen van de cliënt. Meer informatie: www.medilex.nl.
12-16 juli 2021
Summe...
Aveleijn wint VGN gehandicaptenzorgprijs
Aveleijn won de prijs met een project waarin kunstenaars met en zonder beperking aan elkaar werden gekoppeld om een periode lang samen kunst te maken. Door onder goede begeleiding samen bezig te zijn met een gedeelde passie, zijn er bijzondere connecties en vriendschappen ontstaan. Hierdoor groeiden deelnemers in he...
Rectificatie
In het artikel ‘Mondgezondheid en mondgezondheidsgedrag van adolescenten met een lichte verstandelijke beperking vergeleken met een nationaal epidemiologisch onderzoek onder 17-jarigen’ van Vermaire, Elhorst, Algra & Schuller in het NTz van maart 2021 is een fout in Tabel 4 geslopen. Bij het kopje ‘roken’ horen de r...
Oproep voor inzenden dissertaties Ds. Visscherprijs 2022
Op 30 maart 2022 zal voor de veertiende keer de Ds. Visscherprijs worden uitgereikt aan de schrijver van het beste proefschrift op het terrein van de gehandicaptenzorg, dat tussen 1 november 2019 en 1 november 2021 is verdedigd. De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 20.000 bruto.
De dissertatie moet een weten...
Inclusie
J. Zomerplaag
Het onderwerp inclusie houdt de gemoederen in de gehandicaptenzorg al geruime tijd bezig. In het algemeen is men het erover eens dat inclusie van mensen met een beperking essentieel is voor deze mensen zelf, maar ook voor de hele samenleving. Tegelijkertijd is het daarmee niet goed gesteld. Mensen met een beperking ...

Inhoud NTz 2021-01
Inhoudsopgave van het eerste nummer van NTz in 2021
Redactioneel
J. Zomerplaag
Om me te helpen voldoende te bewegen, heb ik de app Ommetje van de Hersenstichting op mijn telefoon geïnstalleerd. Elke keer wanneer ik een wandeling maak van minstens twintig minuten, word ik beloond met een aantal punten. Ik krijg extra punten wanneer ik mijn wandeling voor negen uur begin en als ik op achtereenvo...
Experimenteren om over jezelf te leren
Een verkennende praktijkstudie naar het afwegings- en beslissingsproces over risicogedrag van professionals en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking
N. Peters-Scheffer & L. Klister
1. Introductie
In 2016 ratificeerde Nederland het VN-verdrag voor mensen met een beperking (van der Steur, 2016), waardoor mensen met een beperking net als iedere andere Nederlander volwaardig moeten kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven (College voor de Rechten van de Mens, 2019). Veel mensen met verst...
Mondgezondheid en mondgezondheidsgedrag van adolescenten met een lichte verstandelijke beperking vergeleken met een nationaal epidemiologisch onderzoek onder 17-jarigen
J.H. Vermaire, J.H. Elhorst, H. Algra & A.A. Schuller
1. Inleiding
Met enige regelmaat wordt in onderzoeken gerapporteerd dat er verschillen bestaan in gezondheidsuitkomsten tussen mensen met verstandelijke beperkingen (VB) en hun leeftijdsgenoten zonder beperking (Elliott, Hatton & Emerson, 2004; Jansen, Krol, Groothof & Post, 2004; Allerton, Welch & Emerson, 20...
Een meervoudige casestudy naar veranderingen in zorgorganisaties voor bewoners met verstandelijke beperkingen en probleemgedrag
Olivier-Pijpers, V.C., Cramm, J.M., Landman, W., & Nieboer, A.P.
1. Inleiding
Zorgorganisaties voor mensen met verstandelijke beperkingen en probleemgedrag zijn dynamisch en veranderen vaak hun organisatiemodel (Bigby & Beadle-Brown, 2018; Hulgin, 2004; Tossebro et al., 2012). Organisatieveranderingen worden geassocieerd met verschillende positieve uitkomsten voor bewoners, bijv...
Dementie bij mensen met verstandelijke beperkingen
Een overzicht van reviews
M. Maaskant
‘Er zijn verschillende instrumenten die worden gebruikt voor de beoordeling van dementie bij mensen met verstandelijke beperkingen. Consensus over de aanpak ontbreekt echter. Consensus komt de kwaliteit van diagnostiek en onderzoek wel ten goede. Ook het combineren en vergelijken van data zal de kwaliteit van onde...
Reviewers gezocht
NTz is op zoek naar mensen die benaderd kunnen worden om manuscripten te reviewen. Heb jij kennis van onderzoek en de gehandicaptenzorg, en wil je bijdragen aan goede kwaliteit van het beschrijven van onderzoek? Dan voegen we je graag toe aan onze reviewers-pool.
Overige berichten
Prof. dr. Geraline Leusink RvB Maastricht universiteitsziekenhuis
Prof. dr. Geraline Leusink, hoogleraar Eerstelijnsgeneeskunde voor mensen met een verstandelijke beperking wetenschappelijk aan het Radboudumc, is per 1 februari gestart als lid van de Raad van Bestuur van Maastricht UMC+.
Perspectief op persoons...
Agenda 2021
BINNENLANDSE CONGRESSEN / TRAININGEN
8 april 2021
Angst en trauma bij mensen met een verstandelijke beperking
Tijdens deze dag krijg je zowel nieuwe inzichten vanuit de neuropsychologie over angst en trauma bij mensen met verstandelijke beperkingen, als diagnostiek en interventiemogelijkheden. Het programma en...
Ervaringsdeskundigheid
J. Zomerplaag
De betrokkenheid van ervaringsdeskundigen is in onderzoek in en naar de gehandicaptenzorg niet meer weg te denken. In deze reflectie kijk ik met twee ervaringsdeskundigen naar wat zij met kennis en onderzoek hebben en wat in hun ogen het belang is van ervaringsdeskundigheid bij het doen van onderzoek. Mireille de Be...

Inhoud NTZ 2020-04
De inhoudsopgave van het vierde nummer van NTZ in 2020.
Redactioneel
J. Zomerplaag
Vorig jaar overleed Ad van Gennep. Ik heb met hem samengewerkt op het toenmalige Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn / NIZW, waaruit het huidige Vilans is voortgekomen. Ad was verbonden aan de afdeling Gehandicaptenzorg, waar ik deel van uitmaakte. Zijn opdracht was om ons mee te nemen in een andere visie op d...
Bibliometrische analyses van Nederlands onderzoek in de verstandelijk gehandicapten zorg
M.A. Herps, A.E. Wieringa, J.C.F. Ket & T.K. Kwint
1. Inleiding
Mensen die gebruik maken van gehandicaptenzorg hebben baat bij zorgverleners die beschikken over de juiste en actuele kennis. Kennis is onder andere nodig om de aandoening en het gedrag van cliënten te begrijpen en goed op in te kunnen spelen zodat zij ondersteuning kunnen leveren die aansluit bij de...
50 jaar wetenschappelijk onderzoek in de verstandelijk gehandicaptenzorg
W.H.E. Buntinx
1. Inleiding
Dit essay is een beschouwing over vijftig jaar wetenschappelijk onderzoek in de Nederlandse verstandelijk gehandicaptenzorg. Aanleiding vormde het verzoek van het Ds. Visscherfonds om over dit onderwerp een lezing te houden op de uitreiking van de Ds. Visscherprijs 2020. Wat volgt is geen uitkomst van ...
Verstandelijke beperkingen en COVID-19
M. Maaskant
‘De COVID -19-pandemie is de lakmoesproef voor het daadwerkelijk naleven van het ‘Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap’ (Gulati, Fistein, Dunne, Kelly & Murphy, 2020, p.3).
1. Inleiding
De COVID -19-uitbraak heeft de wereld in korte tijd flink beïnvloed. Mooie en trieste verhalen wisselde...
Orthopedagogiek en de verstandelijk gehandicaptenzorg: missie van Ad van Gennep (1937-2019)
S. Kef
1. Inleiding
Zijn zuidelijke tongval, zijn half schuine lachje, die twinkelogen achter die bril, en zijn duidelijke visie en soms onverwachte kritische vragen: hoogleraar Ad van Gennep was een bekendheid. Dacht je aan de verstandelijke gehandicaptenzorg en orthopedagogiek, dan kon je Van Gennep zeker in de jaren 80...
Paradigma-verschuiving in de visie op zorg voor mensen met een verstandelijke handicap
W.H.E. Buntinx
Onder bovenstaande titel hield Ad van Gennep op 28 februari 1997 zijn oratie bij het aanvaarden van het ambt van bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Maastricht over de functie van paradigma’s voor de ontwikkeling van het wetenschappelijk discours. Het begrip ‘paradigma’ wordt daarin gebruikt in de betekenis die...
De blijvende actualiteit van de visie van Ad van Gennep
Reflecties op basis van het boek Begaafdheid. Een hoofdstuk uit de (ortho)pedagogische mythologie
X.M.H. Moonen
1. Inleiding
Met Ad van Gennep verbindt mij een lange historie van elkaar waarderen en opbouwend bekritiseren. We zijn elkaar professioneel vaak tegengekomen en Ad is aanwezig geweest, en daar ben ik trots op, bij zowel het uitspreken van mijn lectorale rede in 2015 als bij mijn oratie in 2017. Samen met hem ben ik...
“De omstandigheden die ons allen beheersen moeten veranderd worden in menselijker omstandigheden die door ons allen beheerst worden”
(Ad van Gennep, 1980)
G. Van Hove
Begin 1980, net voor mijn eindexamen, kreeg ik van mijn Hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit Gent een klein wit boekje toegestopt ‘Naar een Kritische Orthopedagogiek. In het Bijzonder van de Zwakzinnige Mens’. Ik kreeg dit boek niet zomaar als een afscheidscadeautje, neen, het werd me doorgegeven met de ui...
Dr. Tessa Frankena wint de Ds.Visscherprijs 2020
Ruud Geus
Nadat de eerder in Utrecht geplande prijsuitreiking vanwege corona niet door kon gaan, werd op 23 oktober 2020 in de Aula van de Radboud Universiteit in Nijmegen voor de dertiende keer de Ds.Visscherprijs uitgereikt. De winnaar werd dr. Tessa Frankena met haar proefschrift ‘Optimising inclusive health research: wher...
Agenda 2021
BINNENLANDSE CONGRESSEN / TRAININGEN
12 januari 2021
Transgender & LVB online congres
Doel van dit online congres is het verhogen van de kennis & vaardigheden omtrent
transgender thematiek bij zorgprofessionals die personen met een verstandelijke beperking begeleiden / behandelen. https:// www.transgender-lvb...
Ad
J. Zomerplaag
Vorig jaar overleed Ad van Gennep. Behalve dat hij als hoogleraar een belangrijke stempel heeft gedrukt op de aandacht van de wetenschap voor de gehandicaptenzorg, heeft hij ook mensen in de praktijk geïnspireerd. In deze reflectie onderzoek ik samen met Hans Kröber en Caroline Steman welke invloed het gedachtegoed ...

Inhoud 2020-03
De inhoudsopgave van het derde nummer van NTZ in 2020.
Redactioneel
J. Zomerplaag
Er is veel te doen geweest over het gebrek aan aandacht voor de gehandicaptenzorg tijdens de eerste periode van de COVID-19 pandemie. Dit betrof niet alleen de verdeling van beschermingsmiddelen en het gemis aan belangstelling tijdens de persconferen- ties voor de gevolgen van de pandemie voor cliënten en medewerker...
Sterfte onder mensen met een verstandelijke beperking tijdens de 2017/2018 influenza epidemie in Nederland
Mogelijke implicaties voor de COVID-19 pandemie
M. Cuypers, B.W.M. Schalk, M.C.J. Koks-Leensen, M.E. Nägele, E.J. Bakker-van Gijssel, J. Naaldenberg & G.L. Leusink
COVID-19 en de zorg en ondersteuning aan mensen met verstandelijke beperkingen
Alleen samen krijgen de academische werkplaatsen de kennisvragen beantwoord
P. Embregts, G. Leusink, D. Maes – Festen, A. van der Putten, P. Sterkenburg & C. Schuengel
1. Inleiding
Een professionele zorgsector kan niet zonder een goed georganiseerde kennisinfrastructuur. Vanuit deze onderkenning gaf het ministerie van VWS in 2017 opdracht aan ZonMw om een programma te ontwikkelen waarmee bestaande Academische Werkplaatsen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking st...
COVID-19: Taal als spiegel – aannames over kwetsbaarheid
N. Spaan & A. Schippers
1. Inleiding
Vanaf het begin van de berichtgeving over het coronavirus viel een tweedeling op: die van economische belangen versus volksgezondheid. Ook bij de aankondigingen van de zogenaamde intelligente open-up van de lockdown, bleven de discussies hierover aanhouden. Deze tweedeling lijkt vanzelfsprekend, alsof ...
Hoe ervaren mensen met een licht verstandelijke beperking het wonen met begeleiding?
S. Giesbers, L. Hendriks & P. Embregts
1. Inleiding
Sociale relaties zijn voor ieder mens van groot belang, en dus ook voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Deze sociale relaties zijn belangrijk om eenzaamheid en gezondheidsproblemen te voorkomen (Cohen, 2004; Scott & Haverkamp, 2014) en om participatie en sociale inclusie te bevorderen (B...