Welkom
NTz is het Nederlandstalige multidisciplinaire en praktijkgerichte wetenschappelijke tijdschrift op het terrein van de zorg en ondersteuning aan mensen met verstandelijke beperkingen.
Publiceren in NTZ?
Bekijk de auteursrichtlijnen
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieDiagnostisch hulpmiddel dementie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperkingen
Ontwikkeling en eerste praktijktoets
M. Wissing, S. Koudenburg, I. van der Wal, M. Groen, L. van Dam, J. Hobbelen, P. De Deyn, A. Waninge en A. Dekker
1. Inleiding
De levensverwachting van mensen met verstandelijke beperkingen (VB) neemt toe, wat onder meer te relateren is aan betere (medische) zorg (Coppus, 2013; Evans et al., 2013; Torr & Davis, 2007). Aangezien hogere leeftijd de belangrijkste risicofactor is voor dementie (Alzheimer Nederland, 2021), komt dem...
Ingrijpende jeugdervaringen bij mensen met verstandelijke beperkingen
M. Maaskant
1. Inleiding
Dit feitenoverzicht gaat over Adverse Childhood Experiences (ACE). Dit zijn, vrij letterlijk vertaald, negatieve ervaringen in de kindertijd. In dit feitenoverzicht wordt voor ACE, in navolging van VervoortSchel et al. (2021), de term ‘ingrijpende jeugdervaringen’ gebruikt.
Ingrijpende jeugdervaringen...
Proefschrift & Praktijk
J. Nieuwenhuis
Mijn naam is Jeanet Nieuwenhuis, ik werk zo’n dertien jaar als (beleids)psychiater en senior onderzoeker bij VGGNet. VGGNet is een specialisme binnen GGNeteen S-GGZ organisatie in NO Gelderlandvoor mensen met een Licht Verstandelijke Beperking (LVB) en Zwakbegaafdheid (ZB) met complexe psychiatrische problematiek. O...
Symposium ter herdenking van leven en werken van Anton Došen (1939-2023)
Op 3 januari van dit jaar is Anton Došen overleden. Vanwege zijn grote impact op de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking wordt er voor Vlaamse en Nederlandse professionals een uniek herdenkingssymposium als eerbetoon aan Anton georganiseerd. De dagvoorzitter is Filip Morisse.
In het ochtendprogramma...
Inhoud NTz 2 - 2023
Inhoudsopgave van de tweede editie van 2023
Redactioneel
J. Zomerplaag
In Quality of Life for People with Intellectual and Other Developmental Disabilities. Applications across Individuals, Organizations, Communities, and Systems beschrijven Schalock, Gardner en Bradley (2007) hoe de gehandicaptenzorg ooit ontstaan is om mensen weg te houden van de samenleving om te voorkomen dat ze to...
Oproep voor inzenden dissertaties Ds. Visscherprijs 2024
In maart 2024 zal voor de vijftiende keer de Ds. Visscherprijs worden uitgereikt aan de schrijver van het beste proefschrift op het terrein van de gehandicaptenzorg, dat tussen 1 november 2021 en 1 november 2023 is verdedigd. De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 20.000 bruto.
De dissertatie moet een wetenschapp...
Het cliëntperspectief op uitkomstmaten bij behandeling van moeilijk verstaanbaar gedrag
Resultaten van een inclusieve Delphi-studie
G. de Kuijper, J. den Besten-van Ravenswaaij, P.J. Hoekstra & A. de Bildt
1. Inleiding
Moeilijk verstaanbaar gedrag (MVG) komt geregeld voor bij mensen met een verstandelijke beperking (VB). Hieronder valt zowel externaliserend gedrag (verbale en fysieke agressie, destructief en grensoverschrijdend gedrag, woede-uitbarstingen, hyperactiviteit en prikkelbaarheid) als internaliserend gedra...
De randvoorwaarden voor beeldzorg in de gehandicaptenzorg
Een concept mapping onderzoek
A. van der Poel, S. van der Weegen, M. van Bon-Martens, T. van Doesum & B. Boon
1. Inleiding
Recent is e-health door Nictiz gedefinieerd als ‘de toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren’ (Lettow et al., 2019). Dit is een update van eerdere veelgebruikte definitie van Pagliari et al. (2005, gebaseerd op Eys...
De ondersteuning van transgender personen met een licht verstandelijke beperking vanuit het perspectief van professionals
Een kwalitatieve studie
J. Maes, N. Peters-Scheffer, I. Derks & S. Stutterheim
1. Introductie
Genderdysforie bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) is onderbelicht in de wetenschappelijke literatuur én in de klinische praktijk (Zoutenbier & Kef, 2019). Genderdysforie, of genderincongruentie, verwijst naar een aanhoudende incongruentie tussen het ervaren gender van de persoon ...
De NIPT en het syndroom van Down Over: dilemma’s rond prenataal onderzoek
Boekbespreking
J. van Berkel
Met het boek ‘De NIPT en het syndroom van Down’ beogen de auteurs bouwstenen aan te reiken aan ouders die na de prenatale screening een keuze moeten maken of ze hun kind geboren laten worden of dat ze de zwangerschap afbreken. Tevens stellen zij als kernvraag: ‘Willen we een wereld waar alles wat afwijkt van het nor...
Em. prof. dr. Adrianus (Adri) Vermeer
In memoriam
L. Wijnroks
Op 9 maart 2023 is em. prof. dr. Adrianus (Adri) Vermeer overleden.
Aan het begin van zijn wetenschappelijke carrière toonde Adri Vermeer een bijzonder interesse voor het bewegingsonderwijs voor kinderen met een motorische beperking. Hij was ervan overtuigd dat bewegen bijdraagt aan de groei en ontwikkeling van het...
VGN-masterclass ‘Wetenschappelijk onderzoek’ van start in september 2023
De masterclass is bedoeld voor academici en hbo’ers die werkzaam zijn bij organisaties in de gehandicaptenzorg (voor mensen met zintuiglijke, motorische, verstandelijke of meervoudige beperkingen). Dat kunnen zowel starters of junior-onderzoekers zijn als mensen die hun kennis over onderzoek willen opfrissen om daad...
Proefschrift & Prakijk
D. Gast
Mijn naam is David Gast en ik werk sinds april 2022 als docent-onderzoeker bij het lectoraat ‘LVB en Risicovol Gedrag’ aan Hogeschool Leiden. Daarvoor was ik vijf jaar werkzaam als coördinerend onderzoeker/promovendus aan de afdeling Psychiatrie van het LUMC. Het thema van mijn promotietraject was het effect van voe...
Inhoud NTz 1 - 2023
Inhoudsopgave van de eerste editie van 2023
Redactioneel
J. Zomerplaag
Onderzoek dat voortkomt uit nieuwsgierigheid of verwondering heeft op mij een extra aantrekkingskracht. Het maakt het onderzoek persoonlijker. Hoewel ook dan een wetenschappelijke distantie wordt bewaard, voel je dat iemand begaan is met het onderwerp en gedreven is er meer over te weten te komen. Het maakt dat ik b...
Eudaimonistisch welbevinden bij mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking
A. van Herwaarden, N.C. Peters-Scheffer & R. Didden
1. Introductie
Onderzoek naar mensen met een verstandelijke beperking (VB) richt zich steeds meer op mogelijkheden en welbevinden in plaats van op defecten en stoornissen. Het ervaren welbevinden van personen met een VB staat steeds vaker centraal in beleidsontwikkeling, behandeling en ondersteuning (VGN, 2017). He...
Een leven wat waard is om gedeeld te worden
Over kwaliteit van leven van mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen
M. Nieuwenhuijse
1. Inleiding
De interesse voor dit onderzoek naar Kwaliteit van Leven (KvL) van mensen met (Zeer) Ernstige Verstandelijk en Meervoudige Beperkingen (Z)EVMB kwam voort uit mijn werk als directeur-bestuurder van het gespecialiseerde dagbehandelingscentrum ‘Omega’ in Amsterdam. Hier werd ik geconfronteerd met kinderen...
De waarde van ervaringsdeskundigheid in een adviesraad voor wetenschappelijk onderzoek
P. Embregts & K. Beenhakker
1. Inleiding
De laatste jaren wordt het belang van ervaringskennis van mensen met een verstandelijke beperking erkend en op verschillende manieren ingezet binnen de zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking, onderwijs, beleid en wetenschap (Embregts et al., 2021). Vanuit de wetenschap werkt ...
In memoriam em. prof. dr. Ante (Anton) Došen (1939-2023)
F. Morisse
- Kroaat – Nederlander - wereldburger
- Groot Mens
- Filantroop
- Grote kenner en genieter van muziek en andere kunst
- Met onuitspreekbare naam
- Echtgenoot
- Vader-grootvader
- Huisarts
- Psychiater en kinderpsychiater
- Hoofd Observatiecentrum de Hondsberg te Oisterwijk
- Hoofd Kinderpsychiatrisch ziekenhuis het Hoekske in...
Boekbespreking van Leven met Lidewij
Een reis door de wereld van mijn dochter
J. à Campo
In Leven met Lidewij beschrijft Bert Natter het opgroeien en opvoeden van zijn dochter met aangeboren ‘meervoudige beperking’. Het boek bestrijkt achttien jaren en omvat de overgang van beschermd wonen in haar ouderlijk huis naar ‘onder begeleiding zelfstandig’ wonen in een woongroep. Het is geschreven vanuit het ge...
Proefschrift & Praktijk
K. Frederiks
Hallo, ik ben Kyra Frederiks en werk als onderzoeker bij de academische werkplaats “Sociale relaties en gehechtheid” van Bartiméus, Ons tweede thuis, en de Vrije Universiteit Amsterdam. Op 10 december 2021 heb ik mijn proefschrift “Bioresponse system - Supporting professional caregivers of clients with visual and se...
Inhoud NTz 4 - 2022
Inhoudsopgave van de vierde editie van 2022.
Redactioneel
J. Zomerplaag
Het motto van de internationale gehandicaptenbeweging is ‘Niets over ons zonder ons’. Ik hoorde dit motto voor het eerst bij een introductie van Disability Studies in Nederland zo’n twintig jaar geleden. De wens om gehoord en betrokken te worden bij keuzes en besluiten die jou aangaan, sprak mij aan. Het motto helpt...
Communicatie tussen ouders met licht verstandelijke beperkingen en hulpverleners over 'goed genoeg' opvoederschap: behoeftes en bevorderende factoren
C. van Hof, A.S. Fokkens, A.S. van Assen, I. IJpma & A. D. Dekker
1. Inleiding
In Nederland groeien duizenden kinderen op in een gezin met ouders met licht verstandelijke beperkingen (LVB) (De Vries et al., 2005). Precieze aantallen zijn niet bekend. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) schat dat in Nederland ongeveer 370.000 mensen LVB hebben volgens de klassieke definitie (IQ...
“Ik wou dat het gewoon was”: beleving en gevolgen van de coronapandemie voor mensen met een verstandelijke beperking
H. Boeije, E. Zonneveld & H. Voss
1. Inleiding
1.1 Coronamaatregelen voor mensen met een verstandelijke beperking
Om verspreiding van het coronavirus zoveel mogelijk te beperken, werden er vanaf het begin van de coronapandemie in maart 2020 verschillende beleidsmaatregelen genomen (Rijksoverheid, 2021). Mensen met een verstandelijke beperking hebb...
Totstandkoming en toepassing van de Mini-HTA Innovatie Gehandicaptenzorg
Een instrument om voorwaarden en gevolgen van een technologische innovatie inzichtelijk te maken
S. Patel, I. van der Putten, R. de Koning, I. Kremer, B. Boon, S. Evers & A. van der Poel
1. Aanleiding
Tussen 2015 en 2019 zijn de kosten voor intramurale gehandicaptenzorg met 13 procent toegenomen (Zorginstituut Nederland, 2021). Dit wordt met name veroorzaakt door een stijging in de zorgzwaarte van cliënten. Daarnaast heeft de sector te maken met vraagstukken rondom duurzame inzetbaarheid van medewe...
Agenda
BINNENLANDSE CONGRESSEN / TRAININGEN
12 Januari 2023
Jaarlijks congres LVB en trauma – editie 2023
Jaarbeurs Utrecht
Mensen met een licht verstandelijke beperking maken vaker traumatische gebeurtenissen mee en de impact daarvan is bij hen groter. De meeste standaardmethodes en -hulpmiddelen voor diagnostie...
ZEVMB
J. Zomerplaag
Afgelopen jaar is het ZEVMB-kenniscentrum opgericht. Dit centrum is een initiatief van het programma Wij zien je Wel in samenwerking met de stichting 2CU. Beide zetten zich in voor de kwaliteit van leven van mensen met ZEVMB en hun gezinnen. Het doel van het kenniscentrum is de hulp en zorg rondom ZEVMB als expertis...
Pijn en neurocognitieve stoornissen
Stand van zaken en de weg nog te gaan
Wilco P. Achterberg et al.
Dit artikel is oorspronkelijk geplaatst in het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie (TvGG). Vanwege de relevantie ervan voor de gehandicaptenzorg stelt ook NTz het met toestemming van de auteurs en de redactie van TvGG beschikbaar op deze site.
Het oorspronkelijk artikel is te vinden op https://tvgg.nl/art...
Inhoud NTz 3 - 2022
Inhoudsopgave van de derde editie van 2022.
Redactioneel
J. Zomerplaag
In mijn vakantie heb ik de door Sandra Langereis geschreven biografie van Erasmus gelezen. Het boek neemt je mee naar de tijd waarin Erasmus leefde en probeert op basis van tal van bronnen een indruk te geven van wat hem bewoog in zijn leven en zijn werk. Zo wordt beschreven hoe Erasmus zich toelegde op het vertalen...
Periodieke screening, diagnostiek en behandeladviezen van dysfagie bij mensen met verstandelijke beperkingen
Praktijkervaringen met een cyclisch dysfagiewerkproces
M. Schüller-Korevaar, S. van der Woude, J. A. Landsman, A. S. Fokkens & A. D. Dekker
1. Inleiding
Mensen met verstandelijke beperkingen (VB) hebben een verhoogde kans op dysfagie (Robertson et al., 2017). Dysfagie is een verzamelnaam voor slikklachten en -problemen. Daarnaast worden in de verstandelijk gehandicaptenzorg ook voedingsstoornissen als dysfagie aangeduid (Manduchi et al., 2020; Shepp...
Oncologische pijn bij mensen met een verstandelijke beperking
Een kwalitatief onderzoek bij zorgmedewerkers en naasten over ervaringen en behoeften
B. Candar, M. Yildiz & N. de Knegt
1. Inleiding
1.1 Aanleiding
De levensverwachting van mensen met een verstandelijke beperking (VB) neemt toe door de verbeterde gezondheidszorg, waardoor het risico op het krijgen van leeftijd gerelateerde ziekten zoals kanker toeneemt (Coppus, 2013; Segerlantz et al., 2019; Hanna et al., 2010). Het herkennen va...
Voedselkeuze en verstandelijke beperkingen
M. Maaskant
“Keuzes voor de lunch werden vooral beïnvloed door andere mensen die ook kwamen eten. Begeleider: Het is een sociaal samen- zijn, dus kiezen ze zelf bij wie ze gaan zitten.” (Cartwright et al., 2015, p.107-108)
1. Inleiding
‘Ieder pondje gaat door het mondje’ is een bekend gezegde. In de COVID-19-periode wor...
Agenda
BINNENLANDSE CONGRESSEN /TRAININGEN
10 en 31 oktober 2022
Cursus Supports Intensity Scale (SIS): afnemen en toepassen van de schaal voor het inventariseren van ondersteuningsbehoeften
Het kijken naar ‘ondersteuningsbehoeften’ is inmiddels een essentieel onderdeel van beeldvorming en het ontwikkelen van o...