Welkom

Met deze editie zetten we een nieuwe stap in de ontwikkeling van NTz met een nieuwe eigentijdse vormgeving die het leesplezier vergroot zonder de inhoud uit het oog te verliezen. Hoewel de vorm verandert, blijft onze missie dezelfde: waardevolle kennis delen over zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandeli...

Met de eerste stappen in 2025, laten we 2024 achter ons. Een nieuw jaar waarin we trends achter ons laten, lopende uitdagingen met ons meenemen en ons opmaken voor nieuwe bewegingen. De decennialange voortgang van de individualisering is een ontwikkeling die eigenlijk alle drie deze elementen behelst: het lijkt zich...

Zeven jaar geleden stapte ik over van onderzoek naar behandelkeuzes bij kanker naar epidemiologisch onderzoek in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (VB). Ook hier werd kanker één van de speerpunten van mijn onderzoek, en is dat tot op de dag vandaag. Vanuit de oncologie was ik gewend dat behandelop...

Ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van het NTz reflecteren we op wat de toekomst brengt voor zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Deze reflectie vraagt niet alleen om een blik op nieuwe ontwikkelingen, maar ook om een kritische kijk op hoe we onze jeugdigen en professionals v...

Hulp of zorg bieden aan een naaste, zoals een chronisch zieke partner, een dochter met een verstandelijke beperking, of een vriend met psychische problemen is iets wat veel mensen vanzelfsprekend doen. De bestaande sociale relatie vormt de basis van deze mantelzorg. Veel mensen realiseren zich niet dat zij ‘mantelzo...

De huidige maatschappelijke druk op de verstandelijk-gehandicaptenzorg vraagt om herijking door zorgorganisaties om passende ondersteuning te kunnen blijven bieden. Om de zorg toekomstbestendig te maken zijn aanpassingen nodig in de manier waarop de zorg is georganiseerd. Dit is mogelijk door gerichter te intervenië...

Binnen de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking is er in de afgelopen jaren sprake van een sterke toename in het aantal cliënten met (ernstig) gedragsproblematiek (Rebel, 2017, Gommans & Offringa, 2022). Bij ernstig probleemgedrag zijn de frequentie, de duur en/of de momenten waarop het gedrag voorkomt z...

1. Inleiding

Obstipatie is een van de meest voorkomende gezondheidsproblemen bij mensen met verstandelijke beperkingen (VB) (Bermudez art, 2019; Holingue et al., 2018). Er worden in de literatuur prevalenties beschreven variërend van 16 tot boven de 90%, afhankelijk van de mate van VB, de oorzaak van de beperking, ...

Dit is het laatste nummer van de vijftigste jaargang van NTz. Vijftig jaar lang biedt NTz nu een platform voor onderzoekers om hun bevindingen te delen met lezers in Nederland en Vlaanderen. En lezers kunnen in een opinie in NTz daarop weer reageren. Als Nederlandstalig wetenschappelijk tijdschrift vervult NTz zo ee...

1. Introductie

Het psychofarmacagebruik in de intramurale zorg voor mensen met verstandelijke beperkingen (VB) of kwetsbare ouderen, veelal met dementie, is hoog en vaak langdurig (Henderson et al., 2020; Koch et al., 2021; Mulders et al., 2019; Sheehan et al., 2015). Gebruik van meerdere psychofarmaca tegelijkerti...

1. Introductie

De gehandicaptenzorg staat voor grote uitdagingen als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen zoals personeelskrapte, hoge mate van vergrijzing en toenemende complexiteit van zorg (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, 2023). De prognose is dat binnen de sector zorg en welzijn het personeelsteko...

De Olympische Spelen en meer nog de Paralympische Spelen vestigden deze zomer de aandacht op sport door mensen met een beperking. In deze column rapporteren we bevindingen over sport en bewegen door mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking. Vanuit het Nivel Panel Samen Leven¹ beantwoordden 285 deelne...

NTz bestaat vijftig jaar. Naar aanleiding daarvan gaan dr. Marion Kersten en dr. Martin Schuurman in dit nummer in op de ontwikkeling van het kennisbeleid in de gehandicaptenzorg tussen 1974 en 2024. Ze doen dat aan de hand van een beschrijving van vier periodes. Van elke periode typeren ze het onderzoeksbeleid, het...

1. Inleiding

Voor professionals in organisaties voor zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking is kennis een voorwaarde om goed te kunnen presteren (Buntinx & Van Gennep, 2007; Embregts & Hendriks, 2011). Hetzelfde geldt voor professionals in het algemeen (Weggeman, 2015; RVS, 2017).

1. Inleiding

Een goede mondgezondheid is belangrijk voor de algehele gezondheid en de kwaliteit van leven van mensen (Bagattoni et al., 2018; Fiske et al., 2000; Persson et al., 2009). Een slecht gebit kan onder andere zorgen voor een slechte adem en pijn. Een slechte adem kan tot negatieve reacties in de omgeving ...

In deze column zoomen we ieder kwartaal in op de ervaringen van mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking rond een bepaald thema. In deze editie richten we ons op leren en ontwikkelen. Al tijdens de coronapandemie ontdekten we in het panel dat mensen met een verstandelijke beperking deze periode soms ...

Bij een wetenschappelijk tijdschrift als NTz denk je waarschijnlijk niet snel aan gevoel. Ons doel is kennis over te brengen om lezers te informeren over wetenschappelijke inzichten en hen daarover aan het denken te zetten in relatie tot hun eigen onderzoek of praktijk. Maar onderzoek en de bevindingen daarvan kunne...

1. Inleiding

Het opvoeden van een kind met het syndroom van Down kan omschreven worden als een proces van aanpassing, wat binnen een gezin zowel een negatieve als positieve impact kan hebben. In de literatuur is er oog voor de positieve aspecten, maar de nadruk blijft voornamelijk liggen op de verhoogde zorgnode...

1.  Inleiding

Het belang van sociale interacties voor ons welbevinden kan niet overschat worden (Helliwell & Putnam, 2004; Schalock, 2004). Voor personen met een verstandelijke beperking zijn die interacties echter niet altijd vanzelfsprekend. Zij verblijven vaak in een residentiële voorziening of bezoeken een dagc...

1. Inleiding

Samenwerken met ervaringsdeskundigen in onderzoek. Vanuit de Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking (AWVB; Tranzo, Tilburg University) geven we graag een reflectie op basis van onze ervaringen in deze samenwerking en het doen van wetenschappelijke onderzoek. Binnen de AWVB wordt ...

In deze column zoomen we ieder kwartaal in op de ervaringen van mensen met een verstandelijke beperking rond een bepaald thema. Met de zomervakantie voor de deur, blikken we in deze editie terug op de vakantiebesteding van mensen met een verstandelijke beperking in 2022. Hoe hebben zij hun vakantie toen ervaren en w...

Dit is de eerste editie van de vijftigste jaargang van NTz. In 1974 startte het toenmalige Bisschop Bekkers Instituut met de uitgave van RUIT, dat in 1989 werd omgedoopt tot het Nederlands Tijdschrift voor Zwakzinnigenzorg NTZ. Wat begon als een gratis mededelingenblaadje ontwikkelde zich tot wat al in 1999 gekwalif...

1. Inleiding

Jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) vertonen drie- tot viermaal vaker ernstige psycho-sociale problematiek en psychiatrische stoornissen dan gemiddeld begaafde leeftijdgenoten (Dekker et al., 2006). Een van de factoren die samen-hangen met deze problematiek is stress (Hartley & MacLea...

1. Introductie

Zelfrapportage vragenlijsten worden vaak gebruikt in onderzoek en zorgmonitoring bij jongeren met een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid. Een licht verstandelijke beperking kenmerkt zich door een intelligentie quotiënt (IQ) tussen de 50 en 69, gecombineerd met beperkingen in het adapti...

1. Inleiding

In zijn proefschrift uit 1983 beschrijft Anton Došen enkele casussen van ‘zwakzinnige’ kinderen met psychische en gedragsproblematiek waarbij hij bij diagnostisch onderzoek vaststelt dat het emotionele ontwikkelingsniveau beduidend lager is dan het cognitieve niveau. Ook toont hij aan dat bepaalde ontw...

Op 14 maart 2024 werd voor de vijftiende keer de Ds. Visscherprijs uitgereikt. Achttien proefschriften werden ingezonden. De diversiteit was erg groot, zowel in onderwerp, gekozen methoden en de universiteiten waar de promotie plaatsvond.

Uit de achttien ingezonden proefschriften nomineerde de jury drie proefsch...

1. Introductie

Waarden zoals eigen regie, zelfredzaamheid, persoonlijk herstel en participatie worden steeds belangrijker in begeleid- en beschermd wonen voor mensen met een verstandelijke beperking of een ernstige psychiatrische aandoening. Ook in de thuiszorg voor ouderen zijn deze waarden in opkomst. Het in de p...

1. Inleiding

Prader-Willi syndroom (PWS) heeft een ongekende impact op het leven van de persoon met PWS en zijn omgeving. Naast een verstandelijke beperking (VB) hebben mensen met PWS vaak een ongeremde eetlust. Hierdoor zoeken ze vaak continu naar eten en kunnen ze in een onbewaakt moment zóveel eten, dat hun maag...

Tijdens mijn promotietraject deed ik onderzoek naar een nieuw ondersteuningsinitiatief voor mensen met verstandelijke beperkingen die zelfstandig wonen in de maatschappij (in een eigen woning). Voor deze mensen is de toegang tot professionele en gespecialiseerde ondersteuning de afgelopen jaren onder druk komen te s...

Er wordt veel gesproken over mensen met een verstandelijke beperking, maar wat vinden ze zelf van allerlei onderwerpen die hen aangaan, zoals wonen, vervoer, sociale participatie, digitalisering en zorg? Een manier om mensen met een verstandelijke beperking een stem te geven, is door hun situatie en ervaringen regel...